DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
TÜRKÇEDE SES ÖZELLİKLERİ
Bir kelimenin Türkçe olup olmadığını öğrenmek için Türkçede ses özellikleri ile ilgili birçok kural vardır. Bunlar:
-
Türkçe sözcükler büyük ünlü uyumuna uymak zorundadır. Yani kelide kalın ünlüden sonra kalın, ince ünlüden sonra ince ünlülerin gelmesi şarttır. İnceden sonra kalın ya da kalından sonra ince gelemez.
Örnek:
Kapı ………Uyar
Serinlik ……..Uyar
Vicdan…….uymaz.
-
Türkçe kelimeler düzlük yuvarlık uyumuna uymak zorundadır. Yani düz ünlülerden sonra düz, yuvarlak ünlülerden sonra yuvarlak ünlüler gelmelidir.
Örnek:
Koyun ………….uyar
Alkol ……….uymaz
Çamur ……uymaz
-
Türkçede o, ö ünlüleri ilk hece dışında bulunamaz. Bu kuralın tek istisnası şimdiki zaman ekidir.(-yor)
Örnek:
monitör , profesör
-
Türkçede uzun ünlü sözcük yoktur.
Örnek:
şâir, vazîfe.
-
Dilimizde iki ünlü yan yana gelemez.
Örnek:
ait, şiir, reis
-
Türkçe bir hecede ancak bir ünlü bulunur.
Örnek:
kau-çuk, koo-peratif,
-
Kelime kökünde iki ya da ikiden fazla ünsüz birlikte bulunmaz.
Örnek:
bakkal, millet, elektrik, kontrol, strateji
-
Türkçede kelimeler iki ünsüzle başlamaz.
Örnek:
spor, grup, program, tren
-
Türkçede kelime başında " c, ğ, l, m, n, ñ, r, z " sesleri bulunmaz.
Örnek:
cam, lira, nohut, rol, vazo, zeytin.
-
Türkçede "f, h, j, v" sesleri bulunmaz.
Örnek:
film, hakikat, jeton, pijama