DİNLEDEBİYAT

1. Dünya çapındaki bazı çevre sorunları, -— ilkesine en açık kanıtları sunuyor. Karadeniz’in öbür tarafında, Kiev civarında kurulan nükleer reaktör, İzmir’deki çay tiryakisini neden ilgilendirsin? Ama ilgilendiriyor. Tropik ormanların tahribi, ozon tabakasının incelmesi ve sera etkisi -— değil midir?

​

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

​

A) dünyanın değişimi – artık hemen hepimizin bildiği tehditler

B) doğanın bütünselliği – tüm dünya insanlarının ortak sorunu

C) evrenimizin hassaslığı – üzerine konuşulmaya değer konular

D) kelebek etkisi – Türkiye’de de karşılaştığımız problemler

E) hassas ayarlar – doğanın sonsuz cömertliğinin sonuçları

 

 

 

 

 

2. (I) Bir araştırmada kendinden yaşça küçük veya büyük kardeşi olan çocuklar ile yalnızca bir ikiz kardeşi bulunan veya hiç kardeşi olmayan çocuklar incelenmiştir. (II) Bu çalışma sonucunda tek çocukların ve yalnızca ikiz kardeşi olan çocukların bazı zihinsel aktivitelerde, küçük veya büyük kardeşi olan çocuklara oranla daha başarısız oldukları görülmüştür. (III) Böylece çocukların kendilerinden yaşça küçük veya büyük kardeşleriyle etkileşiminin, yaşıtlarıyla olan iletişiminden daha önemli olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. (IV) Zihinle ilgili araştırmalarda “kardeş avantajı” olarak adlandırılan bu durumun nedenlerine yönelik çeşitli varsayımlar geliştiriliyor. (V) Farklı yaşlardaki kardeşler arasında kurulan usta çırak ilişkisi, bu önermelerden sadece biri.

​

Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

​

A) I. cümlede araştırmanın kimler üzerinde yapıldığından söz edilmiştir.

B) II. cümlede çalışma sonuçları, karşılaştırmaya dayalı olarak ifade edilmiştir.

C) III. cümlede araştırma bulgularına bağlı olarak bir çıkarım yapılmıştır.

D) IV. cümlede zihinle ilgili çalışmaların henüz tamamlanmadığı belirtilmiştir.

E) V. cümlede araştırma sonuçlarına dayalı bir öneride bulunulmuştur.

 

​

​

3. Osmanlı coğrafyasına yolu düşen seyyahların tamamı; devletin büyüklüğünü, halkın medeni hayat şartlarını, şehirlerin güzelliğini, kurum ve kuruluşların intizamını öve öve bitiremezler. Kusursuz işleyen bu sistem; toplamı 15 milyon kilometrekare tutan bir devleti yaşatıyor, içinde 12 eyalet barındırıyordu.

​

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

​

A) İkilemelere yer verilmiştir.

B) Açıklama yapılmıştır.

C) Nicel verilerden yararlanılmıştır.

D) Öznel ifadeler kullanılmıştır.

E) Örneklerden yararlanılmıştır.

 

​

 

4. Hemingway gibi bir yazarın söyledikleri kadar söylemedikleri de önem taşır. Yazılarındaki yoğunluğu hem kelimeleriyle hem de sessizliğiyle sağlar. Hemingway’in kendi deyimiyle buz dağına benzettiği yazıları, ilk bakışta kendisini kolayca ele vermez.

​

Bu parçaya göre Hemingway‘in yazılarındaki en belirgin özellik aşağıdakilerden hangisidir?

​

A) Özgün bir bakış açısı taşıması

B) Hayal öğelerinden yararlanması

C) Anlam derinliğine sahip olması

D) Üretimi için uzun zaman gerektirmesi

E) Okuyucunun ilgi alanına girmesi

 

 

 

 

 

5.

Bülbülün aşkıdır dalda öttüğü

Çobanın sütedir koyun güttüğü

Toprağın Hâbil’i kabul ettiği

Şüphesiz yüzünün yumşaklığından

 

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

​

A) Telmih sanatına başvurulmuştur.

B) Sarma kafiye düzeninde yazılmıştır.

C) Redife yer verilmiştir.

D) Yarım kafiye kullanılmıştır.

E) 11 ’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

 

​

​

6.

Körfezdeki dalgın suya bir bak, göreceksin:

Geçmiş gecelerden biri durmakta derinde;

Mehtâb… iri güller… ve senin en güzel aksin…

Velhâsıl o rü’yâ duruyor yerli yerinde!

 

Bu dizeler ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

​

A) Şiirde ahenk unsurlarına yer verilmiştir.

B) Çapraz kafiye düzeninde yazılmıştır.

C) Yaşama sevinci teması işlenmiştir.

D) Kişileştirmeye başvurulmuştur.

E) Görsel öğelere yer verilmiştir.

 

 

 

7. Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir:

I.

Ne denlü ağlasa zâr olsa âşık

Açılsa gülse gül-zâr olsa dilber

II.

Cefâyı az kılsa Hayretî’ye

Sözüm bu kim vefâ-dâr olsa dilber

III.

Öpülse yâr ile yâr olsa dilber

Koculsa râm-ı dil-dâr olsa dilber

 

Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

 

A) I - III - II

B) II – I – III

C) II – III – I

D) III - II - I

E) III - I - II

 

 

​

​

8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen edebî sanat yoktur?

​

A) Aramazdık gece mehtâbı yüzün parlarken

Bir uzak yıldıza benzerdi güneş, sen varken (Tenasüp)

 

B) Gül gülse dâim ağlasa bülbül acep değil

Zîrâ kimine ağla demişler kimine gül (Tezat)

 

C) Yusufu gerçi görenler ellerin kestiler

Gün yüzün gördü senin şakk oldu bedrin ayası (Telmih)

 

D) Sen akşamlar kadar büyülü, sıcak

Rüyâlarım kadar sâde güzeldin (Teşbih)

 

E) Senin yanındayken, avuçlarımda

Suda sabun gibi eriyor zaman (Teşhis)

​

​

​

9. Her beyti başlı başına bağımsız bir şiir olmakla birlikte bütün beyitleri arasında bir duygu ve düşünce birliği bulunan şiirlere Divan edebiyatında -— denir. Örneğin Fuzulî’nin gerek Divan’ında gerekse -— mesnevisinde bu türden şiirlerin sayısı oldukça fazladır.

​

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?

​

A) yek-ahenk gazel – Leyla vü Mecnun

B) rindane gazel – Şikâyetname

C) âşıkane gazel – Rind ü Zâhid

D) yek-avaz gazel – Hadîkatü’s-Süeda

E) beytü’l gazel – Beng ü Bade

 

 

​

 

 

 

 

10. “Kuşların dili” anlamına gelen ve mesnevi nazım şeklinde yazılmış olan —- adlı eser, İranlı şair Feridüddin Attar tarafından kaleme alınmıştır. İçinde tasavvufî hikâyeler bulunan eserin Türkçe uyarlaması, yazıldığı dönemin dil özelliklerini göstermesi bakımından oldukça önemlidir.

​

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

​

A) Makâlât

B) Garibnâme

C) Mantıku’t-Tayr

D) Dânişmendnâme

E) Atebetü’l-Hakâyık

 

​

​

11. Zühre’nin annesi sihirbazı çağırıp durumu anlattı: “Padişah, Zühre’yi Tahir’e verecek, ben buna razı değilim. Tahir, vezir oğlu; benim kızım padişahlara layıktır. Bir ilaç ile padişahı Tahir’den soğut…” dedi. Padişah, sihirbazın hazırladığı şerbeti içince Tahir’den soğudu ve onu saraydan kovdu. Tahir ile Zühre birbirinden ayrılınca gece gündüz ağlaştılar. Zühre’nin aşkından deliye dönen Tahir, eline sazını alıp bağlara ve bahçelere gidip türküler söylemeye başladı:

​

“Yârden ayrılmaklığım figândır

Dîdelerim pürnem, kaddim kemândır

Tan etmeyin dostlar âh u zârıma

Dostu görmeyeli hayli zamandır”

​

diyerek gönlünü avutmaya çalışıyordu. Bazen de aklına gelen türküleri yazıyor ve geçtiği yerlerde bırakıp gidiyordu. Bu şiirler başkalarının eline geçince aşkları bütün şehre yayıldı. Yaşlı kadınlar bu şiirlerden bazılarını Zühre’ye de götürüyorlardı.

​

Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

​

A) Bir halk hikâyesinden alınmıştır.

B) Mensur ve manzum parçalar içerir.

C) Ait olduğu dönemin dil özelliklerini yansıtır.

D) Nesil çatışması üzerine kurulmuştur.

E) Olağanüstü öğeye yer verilmiştir.

 

 

 

 

13.

Gözle konşu hakkını dinle beni

İster isen Hak seve dâ’im seni

 

Kırma gönlün hoş geçin mü’min isen

Dü cihânda olmak istersen esen

 

Konşusunu kim ederse bî-huzûr

Dü cihânda Hak anı ede kusûr

 

İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir?

 

A) Surnâme

B) Pendnâme

C) Kıyafetnâme

D) Seyahatnâme

E) Gazavatnâme