DİNLEDEBİYAT
Atın yiğidi kendine kamçı vurdurmaz.
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATINDA
ÖĞRETİCİ METİNLERİN ÖZELLİKLERİ
-
Ağırlıklı olarak deneme, makale, gezi yazısı, hatıra, fıkra, eleştiri alanlarında eserler verilmiştir.
-
Anadolu ve Anadolu insanı eserlerde işlenilmiştir.
-
Günlük konuşma dili kullanılmış, halk deyişlerinde sıkça yer verilmiştir.
-
Dilimize yerleşmiş Arapça ve Farsça sözcüklerin dışında Arapça ve Farsça sözcüklere pek yer verilmemiştir.
-
Sade ve anlaşılır bir dil kullanılarak geniş kitlelere ulaşma amacı güdülmüştür.
-
Genel olarak öğretici metinlerdeki amaç, batı kültür ve medeniyetinin örnek alınmasıyla oluşturulmaya çalışılan sosyal hayatın benimsetilmesidir.
-
Doğru batılılaşma konusu işlenirken, yanlış batılılaşmanın zararlarına da değinilmiştir.
-
Bu dönem öğretici metinleri belirli bir plan dahilinde, yani giriş, gelişme ve sonuç aşamalarına uyularak kaleme alınmıştır.
-
Milli konular, Anadolu’ya yönelme, doğru batılılaşma, öğretici metinlerde ağırlıklı olarak karşımıza çıkan konulardır.
-
Deneme alanında Nurullah ATAÇ (Günlerin Getirdiği, Karalama Defteri, Okuruma Mektuplar), Mehmet KAPLAN (Büyük Türkiye Rüyası), Peyami SAFA (Sanat, Edebiyat, Tenkit), Suut Kemal YETKİN( Günlerin Götürdüğü, Edebiyat Konuşmaları, Edebiyat Üzerine) önemli yazarlarımızdır.
-
Makale alanında,Mehmet KAPLAN (Büyük Türkiye Rüyası, Kültür ve Dil, Nesillerin Ruhu) Ahmet Hamdi TANPINAR (Edebiyat Üzerine Makaleler), Yahya Kemal BEYATLI (Aziz İstanbul, Eğil Dağlar), Yaşar Nabi NAYIR (Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri), Ziya GÖKALP (Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak) önde gelen sanatçılardandır.
-
Gezi yazısı alanında Ahmet Hamdi TANPINAR( Beş Şehir) İsmail Habib SEVÜK (Yurttan Yazılar, Tunadan Batıya) Reşat Nuri GÜNTEKİN (Anadolu Notları 1, 2) Hasan Ali YÜCEL (İngiltere Mektupları, Kıbrıs Mektupları) Falih Rıfkı ATAY ( Tuna Kıyıları, Taymis Kıyıları) önemli edebiyatçılarımızdır.
-
Anı türünde Falih Rıfkı ATAY (Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Atatürk’ün Hatıraları, Çankaya), Y. K. KARAOSMANOĞLU (Zoraki Diplomat, Politika ’da 45 Yıl) , Halikarnas Balıkçısı (Mavi Sürgün), Refik Halit KARAY (İstanbul’un İç Yüzü, Üç Nesil Üç Hayat), Ahmet İhsan TOKGÖZ (Matbuat Hatıralarım) öne çıkmışlardır.
-
Fıkra alanında Ahmet RASİM (Şehir Mektupları), Ahmet HAŞİM (Bize Göre), Refik Halit KARAY (Bir İçim Su, Bir Avuç Saçma), Necip Fazıl KISAKÜREK (Çöle İnen Nur), Falih Rıfkı ATAY (Eski Saat, Pazar Konuşmaları) kendini gösteren yazarlardır.